جرائم سایبر

جوامع غربی با دومین انقلاب صنعتی روبرو هستند، یعنی انقلاب اطلاعات. این انقلاب، که ماشین را جایگزین فکر بشر می کند، در مقایسه با انقلاب صنعتی و ماشینی قرن نوزدهم که ماشین را جایگزین کار یدی کرد، قابلیت تغییر و تحول بیشتری دارد. انقلاب اطلاعاتی و ارتباطی؛ رسانه های جدیدی (مانند تلویزیون های ماهواره ای، بازی هی کامپیوتری، دیسک های فشرد. موسیقی، فیلم و بالخره اینترنت و محیط وب) را خلق کرده است که هر یک در ساختن دنیای ذهنی انسان معاصر نقشی خاص بر عهده دارند. تجلی پیروزمند استفاده از رایانه نه تنها مزایایی دارد بلکه باعث شده است فعالیت های سیستم های رایانه ای و تامین امنیت آن ها در کار های تجاری، اداری و اجتماعی اهمیت حیاتی یابند. برای مثال در بعد تجاری، اثر عملیات مالی از طریق رایانه و به شکل پرداخت از حساب بانکی ایجاد می شود. به علاوه، شرکت های تجاری بیشماری مهم ترین اسرار خود را در حافظۀ رایانه نگهداری می کنند. سیستم های اداری پیشرفته نیز به فناوری رایانه و بانک های داده وابسته اند. به علت همین وابستگی است که افزایش جرائم علیه سیستم های پردازش داده طی دهۀ اخیر در بسیاری از کشورها خطری برای شرکت ها، اقتصاد کشور و کل اجتماع محسوب می شود. در سال های اخیر این خطر، فزاینده شناخته شده و باعث شکل گیری دغدغه های ملی و بین المللی در مورد تهدید جدید که «حرائم سایبر» نام دارد شده است. در این نوشتار سعی بر این است تا به تبیین مفهوم و ماهیت جرم سایبر، شناسایی مشخصه های این جرم، انواع مختلف آن، ارائه الگو های پیشگیری بین المللی و مبارزه با این جرم از طریق بررسی های علمی و حقوقی موجود در سطح ملی و بین المللی، مسیری در جهت برخورد با این معضلات، مشکلات و نواقص موجود در قوانین کشوری فراهم آید، با توجه به وسعت مباحث مرتبط با جرائم سایبر به صورت شناخت موضوعات کلی، ارائه و یادآوری شود. امید است این نوشتار دستمایه ای باشد برای مسئولان و صاحب نظران تا نسبت به این مهم در سیاست گذاری ها، قانون گذاری ها و امور اجرایی مربوطه توجه ویژه ای مبذول کنند.